بررسی نحوه تشکیل، کانی شناسی رس و میکرومورفولوژی خاک های گچی- نمکی پلایای خیر آباد سیرجان

Authors

مهرناز نیستانی

محمد هادی فرپور

abstract

پلایا از جمله شکل­های اراضی مهم در مناطق بیابانی بوده و سطح زیادی را در این مناطق به خود اختصاص داده است. این شکل اراضی از سطوح مختلف ژئومورفولوژی تشکیل می گردد. پس از فرآیندهای کوه­زایی، پلایاها، به عنوان سطوح به جا مانده از تبخیر دریاچه­های باقیمانده از تتیس، تشکیل و انواع کانی­های تبخیری درآن­ها ایجاد شد. کانی­هایی با حلالیت کم­تر در سطوح بالاتر ته­نشست نموده و به عنوان منشأ این کانی­ها برای مناطق پایین دست خود به حساب می­آیند. یکی از این پلایاها، پلایای گچی- نمک خیرآباد واقع در استان کرمان است که جهت بررسی خصوصیات فیزیکی- شیمیایی، کانی شناسی رس، و میکرومورفولوژی، انتخاب گردید. پهنه های رسی شور که دارای سطوح پفکی، نوار مرطوب و سله نمکی بوده از جمله سطوح ژئومورفولوژی هستند که طی مطالعات صحرایی و بررسی تصاویر گوگل، عکس ماهواره­ای و هوایی و نقشه توپوگرافی در پلایای خیر آباد شناسایی گردید. در پهنه های رسی غیر شور میزان هدایت الکتریکی از 8/2 تا 2/32 دسی زیمنس بر متر در تغییر است. کانی­های رسی اسمکتیت، ایلیت، پالیگورسکیت و کائولینیت در این سطح ژئومورفولوژی شناسایی گردید.  بلورهای یوهدرال گچ در افق جیپسیک و پوشش­های کلسیت در افق کلسیک این موقعیت ژئومورفولوژیکی مشاهده شد. در سطوح پهنه رسی شور مقدار هدایت الکتریکی از 5/33 تا حدود 160 دسی زیمنس بر متر متغیر است. گچ­های عدسی شکل و صفحات در هم قفل شده گچی از جمله اشکال گچ ثانویه­ای بودند که طی مطالعات میکرومورفولوژی در این پلایا شناسایی گردید. بیشترین میزان هدایت الکتریکی (314 دسی زیمنس بر متر) در پهنه­های رسی شور دارای سطوح پف کرده که در اثر حرکت موئینه آب شور به سطح خاک رخ می­دهد، اندازه­گیری شد. سطح منطقه مرطوب دارای کانی­های رسی ایلیت، پالیگورسکیت، اسمکتیت، و کائولینیت و فابریک کلسیتیک کریستالیتیک بی­فابریک است. از سطوح بالادست به طرف مرکز پلایا، بر میزان هدایت الکتریکی و درصد و اندازه بلورهای گچ اضافه می­شود، ولی کانی شناسی بخش رس تغییری نشان نمی­دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نحوه تشکیل و میکرومورفولوژی اریدی‌سول‌هال گچی و نمکی منطقه نوق رفسنجان در ارتباط با سطوح ژئومورفولوژی

Gypsiferous Aridisols are of great importance and extent in arid and semi-arid environments. There is a close relationship between soil genesis and landscape positions. This study aimed to determine the genesis and classification of gypsiferous soils and to investigate the relationship between micro-and macro-morphology of gypsum crystals and geomorphic positions in Rafsanjan area. The study ar...

full text

نحوه تشکیل و میکرومورفولوژی اریدی‌سول‌هال گچی و نمکی منطقه نوق رفسنجان در ارتباط با سطوح ژئومورفولوژی

Gypsiferous Aridisols are of great importance and extent in arid and semi-arid environments. There is a close relationship between soil genesis and landscape positions. This study aimed to determine the genesis and classification of gypsiferous soils and to investigate the relationship between micro-and macro-morphology of gypsum crystals and geomorphic positions in Rafsanjan area. The study ar...

full text

چگونگی تشکیل، رده بندی و کانی شناسی رسی خاک های گچی نمکی منطقه ی کشکوئیه- انار کرمان

تشکیل کانی­های رسی متأثر از فرایندهای خاک­سازی بوده است که به نوبه خود نقش مهمی در مدیریت اراضی ایفا می­کنند. این پژوهش با هدف بررسی چگونگی تشکیل، رده­بندی و کانی­شناسی رسی خاک­های کشکوئیه- انار انجام گرفت. به­همین منظور، چهار خاکرخ شاهد مورد آزمایش­های فیزیکی شیمیایی و کانی­شناسی رسی قرار گرفتند. افق­های جیپسیک، سالیک، و ناتریک از جمله افق­های مشخصی بودند که در بررسی­های صحرایی و آزمایشگاهی شن...

full text

نحوه تشکیل و میکرومورفولوژی اریدی سول هال گچی و نمکی منطقه نوق رفسنجان در ارتباط با سطوح ژئومورفولوژی

اریدی سول های گچی از اهمیت و گسترش فراوانی در محیط های خشک و نیمه خشک برخوردارند. هم چنین، ارتباط نزدیکی بین موقعیت ژئومورفولوژی و نحوه تشکیل و تکامل خاک وجود دارد. مهم ترین اهداف این پژوهش، بررسی نحوه تشکیل و طبقه بندی خاک های گچی و نیز تعیین ارتباط بین فرم بلوری میکروسکوپی و ماکروسکوپی گچ و موقعیت ژئومورفولوژی در منطقه رفسنجان است. منطقه مورد بررسی با بارندگی حدود 60 میلی متر در منطقه نوق و د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
خشکبوم

Publisher: دانشگاه یزد

ISSN

volume 4

issue 1 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023